ΦΙΛΤΡΑ & ΔΙΑΤΑΞΗ ΥΛΙΚΩΝ
Ένα ενυδρείο αναπαριστά ένα μικρό κομμάτι φύσης. Φυσικά δεν φτάνει να επιτύχουμε το αισθητικό κομμάτι (η αισθητική άλλωστε είναι υποκειμενική) αλλά, πάνω απ΄ όλα, να δημιουργήσουμε ένα μικρόκοσμο σε ισορροπία.
Ο κύκλος του αζώτου είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να μας απασχολήσει. Η διάσπαση, δηλαδή, της αμμωνίας που παράγεται από την αποσύνθεση των οργανικών υλών δηλαδή από τα απόβλητα των ζωντανών οργανισμών και τους νεκρούς φυτικούς ιστούς.
Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιούμε διάφορα φίλτρα, μέσα από τα οποία περνάει το νερό και επιστρέφει πάλι πίσω στο ενυδρείο.
ΣΤΑΔΙΑ ΦΙΛΤΡΑΝΣΗΣ
Τα στάδια της φίλτρανσης του νερού χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
1. Μηχανική
2. Βιολογική
3. Χημική
Για όλα τα παραπάνω στάδια φίλτρανσης, υπάρχει μία πληθώρα υλικών. Παρακάτω αναφέρονται ενδεικτικά τα πιο συνηθισμένα.
Μηχανική Φίλτρανση
Αυτό είναι και το πρώτο στάδιο όπου συγκρατούνται τα μεγάλα αιωρούμενα σωματίδια, καθαρίζοντας έτσι το νερό πριν περάσει στα επόμενα στάδια
Βασικά Υλικά Μηχανικής Φίλτρανσης
1. Ενυδρειακό βαμβάκι
Πωλείται είτε σε μεγάλα κομμάτια, είτε σε pads κατάλληλα για διάφορα μεγέθη και σχήματα φίλτρων. Το ενυδρειακό βαμβάκι βρίσκεται πάντα σαν πρώτο στρώμα της μηχανικής φίλτρανσης. Μαζεύει όλη την χοντρή βρωμιά από το νερό και για τον λόγο αυτό πρέπει να καθαρίζεται συχνά.
2. Μπλε Σφουγγάρι
Χρησιμοποιείται και σαν βιολογικό υλικό αφού προσφέρει μεγάλη επιφάνεια αποίκησης βακτηριδίων. Το βρίσκουμε σε διαφορετικές πυκνότητες που μετρούνται σε PPI (pores per inch - πόροι ανά ίντσα). Στα ενυδρεία χρησιμοποιούμε κυρίως τρεις πυκνότητες, αυτές των 10,20 & 30 PPI και αν χρησιμοποιήσουμε σφουγγάρια με διαφορετικές πυκνότητες πρέπει να τα τοποθετήσουμε από το αραιό προς το πιο πυκνό. Η ιδιότητα του να λειτουργεί και σαν βιολογικό φίλτρο το κάνει κατάλληλο για χρήση σε εσωτερικά φίλτρα όπου δεν υπάρχει χώρος για πολλά υλικά.
3. Κεραμικό Μακαρόνι
Μοιάζει πολύ με το μακαρόνι τύπου sipοrax που χρησιμοποιείται για βιoλογικό φιλτράρισμα αλλά έχει μικρότερη επιφάνεια ανά λίτρο και είναι οικονομικότερο.
Τέτοιο υλικό είναι και το Efimech της EHEIM.
Βιολογική Φίλτρανση
Είναι το δεύτερο στάδιο όπου τα υλικά που τοποθετούνται χαρακτηρίζονται από την μεγάλη επιφάνεια που προσφέρουν για την αποίκηση των βακτηριδίων νιτροποίησης.
1. Βιολογικό Μακαρόνι
Είναι κύλινδροι κατασκευασμένοι από τρίμματα γυαλιού, παρόμοιοι με αυτούς που προορίζονται για μηχανική φίλτρανση, με την διαφορά ότι λόγω της "άγριας" επιφάνειας τους έχουν μεγαλύτερο χώρο για την ανάπτυξη των βακτηρίων. Το πιο γνωστό υλικό είναι το Siporax της SERA.
2. Τύπου Ελαφρόπετρας
Στην ουσία πρόκειται για ελαφρόπετρα ή υλικά παρόμοια με αυτήν. Έχουν πολύ μεγάλη επιφάνεια αποίκησης βακτηριδίων. Η κάθε εταιρεία έχει το δικό της αντίστοιχο υλικό. Τα πιο γνωστά προϊόντα είναι το Matrix της SEACHEM, το Ehfisubstrat της EHEIM, το Graovit της TUNZE κ.ά. Αλλά και η χρήση απλής ελαφρόπετρας, την οποία πρέπει να πλύνουμε σχολαστικά (όχι βράσιμο!) έχει πολύ καλά αποτελέσματα. Μάλιστα κάποιοι ισχυρίζονται οτι κάνει ακριβώς την ίδια δουλειά. Το χαλίκι λάβας επίσης δίνει καλή επιφάνεια ανά λίτρο όχι όμως στα επίπεδα των παραπάνω υλικών. Η λάβα χρησιμοποιείται κυρίως σε φίλτρα λιμνών.
Κοινή Ελαφρόπετρα
3. Βιόμπαλλες
Είναι πλαστικές μπάλες, σε διάφορες διαστάσεις, κατασκευασμένες έτσι ώστε το νερό να διέρχεται από μέσα τους. Ενδείκνυνται κυρίως για sump ή για φίλτρα λίμνης λόγω του χαμηλού τους κόστους. Η επιφάνεια αποίκησης δεν είναι τόσο μεγάλη όσο τα παραπάνω υλικά και είναι αποτελεσματικές όταν χρησιμοποιούνται σε μεγάλες ποσότητες.
Χημική Φίλτρανση
Το τελευταίο στάδιο στο φίλτρο μας το οποίο είναι προαιρετικό. Χημική φίλτρανση κάνουμε μόνο για ορισμένους λόγους όπως π.χ. για να καθαρίσουμε το νερό από τα φάρμακα μετά από μία θεραπεία που κάναμε.
Υπάρχουν πολλά και διάφορα υλικά χημικής φίλτρανσης με τα οποία μπορούμε να απομακρύνουμε αμμωνία, νιτρικά, φώσφορο ή για να μεταβάλλουμε τις σκληρότητες του νερού μας.
Ενδεικτικά, κάποια από τα βασικότερα υλικά είναι:
Ενεργός άνθρακας - Η καλύτερη μέθοδος καθαρισμού του νερού από μικροσωματίδια. Τοποθετείται μετά από μία θεραπεία ή μετά το στήσιμο του ενυδρείου όπου το νερό είναι θολό. Χρησιμοποιείται επίσης πριν από κάποα φωτογράφιση του ενυδρείου αφού κάνει το νερό κρυστάλλινο. Δεν υπάρχει λόγος να έχουμε μόνιμα ενεργό άνθρακα στο φίλτρο μας. Ειδικά σε φυτεμένα ενυδρεία όπου γίνεται χρήση λιπασμάτων, ο ενεργός άνθρακας έχει την ιδιότητα να απομακρύνει τα λιπάσματα αυτά.
Αντιφώσφορο - Σε περίπτωση που τα φωσφορικά άλατα έχουν ανέβει επικίνδυνα.
Τύρφη - Ρίχνει την σκληρότητα του νερό ώστε να μπορούμε να ρίξουμε το Ph ευκολότερα. Χρωματίζει το νερό και δημιουργεί black water.
Ζεόλιθος - Υλικό για την απομάκρυνση της αμμωνίας. Απορροφά την αμμωνία έχει όμως κάποιο όριο. Δεν είναι μία μόνιμη λύση. Η αμμωνία στο ενυδρείο πρέπει να διασπάται από τα βακτήρια νιτροποίησης που αναπτύσσονται στα υλικά βιολογικής φίλτρανσης.
……………………………………………………………
ΕΙΔΗ ΦΙΛΤΡΩΝ
Τα διάφορα είδη φίλτρων που χρησιμοποιούμε είναι τα παρακάτω:
1. Αερόφιλτρα ή φίλτρα σπόγγου
2. Εσωτερικά φίλτρα
3. Εξωτερικά φίλτρα
4. Sump
5. Φίλτρο Βυθού
Αερόφιλτρα ή φίλτρα σπόγγου
Το υλικό φίλτρανσης είναι συνήθως ένα σφουγγάρι. Συνδέεται με αεραντλία και η ροή του αέρα που παρέχεται είναι που ωθεί το νερό να περάσει μέσα από το σφουγγάρι.
Ιδανικό για χρήση σε γεννήστρες επειδή, λόγω της χαμηλής ροής του, δεν υπάρχει κίνδυνος για τους γόννους. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε μικρά ενυδρεία με μικρή ιχθυοφόρτιση όπως ένα ενυδρείο για μονομάχο.
Μία πολύ καλή και ανέξοδη κατασκευή θα βρείτε εδώ: Κατασκευή αερόφιλτρου που καλύπτει ενυδρεία έως 40 λίτρων
Εσωτερικά Φίλτρα
Τοποθετούνται εντός του ενυδρείου και συνιστώνται για μικρά ενυδρεία. Ο χώρος στον κάδο των υλικών είναι περιορισμένος. Σαν υλικό φιλτραρίσματος χρησιμοποιείται συνήθως μπλε σφουγγάρι. Κάποια εσωτερικά φίλτρα με μεγαλύτερη χωρητικότητα μας δίνουν την δυνατότητα να προσθέσουμε κι άλλα υλικά (π.χ. μακαρόνι).
Ένα άλλο είδος με πολύ καλή αξιοπιστία και πολύ οικονομικό είναι το Φίλτρο Αμβούργου
Εξωτερικά Φίλτρα
Τα φίλτρα αυτά τοποθετούνται εξωτερικά και κάτω από το ενυδρείο. Το νερό εισέρχεται σ’ αυτά με την βοήθεια της βαρύτητας (γι αυτό και πρέπει να τοποθετούνται χαμηλότερα από το ενυδρείο). Το νερό, με την βοήθεια μιας αντλίας και αφού έχει περάσει τα στάδια φιλτραρίσματος, επιστρέφει στο ενυδρείο.
Τα πλεονεκτήματα τους είναι ο μεγάλος χώρος υλικών και το ότι δεν καλύπτει χώρο μέσα στο ενυδρείο.
Ένα είδος εξωτερικού φίλτρου είναι το φίλτρο πλάτης. Κρέμεται εξωτερικά, στην πλάτη του ενυδρείου.
Το Sump
To sump ουσιαστικά είναι ένα ξεχωριστό ενυδρείο κάτω από το κυρίως ενυδρείο μας το οποίο παίζει τον ρόλο του φίλτρου μας.
Αποτελείται από διαμερίσματα στα οποία μπαίνουν τα υλικά της φίλτρανσης μας.
Έτσι ενα sump μπορεί να φιλοξενήσει υλικα για μηχανικό, βιολογικό αλλά και για χημικό φιλτράρισμα. Επίσης στο sump μπορούμε να τοποθετήσουμε: Θερμαντικά σώματα, ph meters - controllers, CO2 reactors, UV ,skimmer κ.λ.π.
Περισσότερα εδώ: Φίλτρο Sump
Το Φίλτρο Βυθού
Ξεπερασμένη μέθοδος φίλτρανσης κατά την οποία με ένα σύστημα σωληνώσεων που βρίσκονται στον πάτο του ενυδρείου και με την βοήθεια μίας αεραντλίας διοχετεύουμε το νερό ώστε να περάσει μέσα από το υπόστρωμα. Στην ουσία, το υλικό φίλτρανσης που χρησιμοποιούμε είναι το ίδιο το υπόστρωμμα, όπου πάνω του αναπτύσσονται τα ωφέλιμα βακτήρια.
Παρόλο που πριν από 1-2 δεκαετίες περίπου το φίλτρο βυθού ήταν σε ευρεία χρήση από τους χομπίστες, μία σειρά από μειονεκτήματα οδήγησαν στην εγκατάλειψη αυτής της μεθόδου φίλτρανσης.
Απαιτούνταν συχνός καθαρισμός του υποστρώματος με σκούπα βυθού ώστε η συσωρευμένη βρωμιά να μην μειώνει την ροή του νερού. Όλη αυτή η ανατάραξη οδηγούσε στην ανατροπή της ισορροπίας της βιολογίας του βυθού.
Ήταν απαγορευτική η χρήση άμμου ή οποιουδήποτε άλλου λεπτόκοκκου υποστρώματος και κατά συνέπεια το φύτεμα φυτών.
Η βιολογία που αναπτύσσεται είναι και ανεπαρκής αλλά και επιλεκτική. Για παράδειγμα, λόγω υπερβολικής οξυγόνωσης και μεγάλης ροής, δεν αναπτύσσονται καθόλου τα αερόβια βακτήρια. Επίσης, τα υλικά φιλτραρίσματος που χρησιμοποιούμε σε άλλες κατηγορίες φίλτρων, κάνουν τόσο μηχανική φίλτρανση αλλά παρέχουν και μεγαλύτερη επιφάνεια αποίκησης μικροβίων (λόγω της μορφολογίας τους) σε σχέση με το υπόστρωμα μας.
Έχει παρατηρηθεί, ότι μετά από κάποια χρόνια χρήσης, παρουσία έκλυσης μεθανίου λόγω δημιουργίας αναερόβιων περιοχών, με συνέπεια πιθανή δηλητηρίαση των ψαριών και διατάραξη των ισορροπιών των συνθηκών του ενυδρείου.
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ
Η βασική σειρά τοποθέτησης των υλικών (από την είσοδο προς την έξοδο του φίλτρου) είναι η εξής:
Μηχανική
Χημική
Βιολογική
Χημική
Μηχανική
Αναλυτικότερα μία ενδεικτική τοποθέτηση υλικών σε ένα εξωτερικό φίλτρο είναι η παρακάτω:
Ενυδρειακό Βαμβάκι
Μπλέ Σφουγγάρι
Χημική φίλτρανση με Ενεργός Άνθρακας ή Αντιφώσφορο (όταν απαιτούνται)
Κεραμεικό Μακαρόνι
Τύπου ελαφρόπετρας (Matrix, Substrat κ.λ.π.)
Χημική Φίλτρανση με τύρφη (όταν απαιτείται)
Ενυδρειακό βαμβάκι
Παρακάτω βλέπετε κάποιες προτεινόμενες διατάξεις υλικών:
Βασικά Υλικά Χρήση Ενεργού Άνθρακα Χρήση Τύρφης
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΦΙΛΤΡΩΝ (a.k.a. Τα υλικά του φτωχού)
Αρκετά χρόνια πίσω, όταν πρωτοξεκίνησε το χόμπυ, δεν υπήρχε η πληθώρα και η εξειδίκευση υλικών που υπάρχει σήμερα (εδώ που τα λέμε κανά δυό αιώνες πριν δεν χρησιμοποιούσαν και φίλτρα!). Ειδικά στην Ελλάδα, δεν υπήρχε και η πρόσβαση στα υλικά αυτά που χρηιμοποιούσαν στο εξωτερικό. Για τους παραπάνω λόγους γινόταν η χρήση κάποιων εναλλακτικών υλικών σαν μέσα φιλτραρίσματος του νερού. Αν και στην πλειοψηφία τους τα υλικά αυτά δεν έχουν την αποτελεσματικότητα των ενυδρειακών υλικών, αποτελούν μία οικονομική λύση. Κάποια από αυτά τα υλικά είναι:
Σφουγγαράκια για κατσαρόλες
Ούπα
Μπικουτί
Ένα ενυδρείο αναπαριστά ένα μικρό κομμάτι φύσης. Φυσικά δεν φτάνει να επιτύχουμε το αισθητικό κομμάτι (η αισθητική άλλωστε είναι υποκειμενική) αλλά, πάνω απ΄ όλα, να δημιουργήσουμε ένα μικρόκοσμο σε ισορροπία.
Ο κύκλος του αζώτου είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να μας απασχολήσει. Η διάσπαση, δηλαδή, της αμμωνίας που παράγεται από την αποσύνθεση των οργανικών υλών δηλαδή από τα απόβλητα των ζωντανών οργανισμών και τους νεκρούς φυτικούς ιστούς.
Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιούμε διάφορα φίλτρα, μέσα από τα οποία περνάει το νερό και επιστρέφει πάλι πίσω στο ενυδρείο.
ΣΤΑΔΙΑ ΦΙΛΤΡΑΝΣΗΣ
Τα στάδια της φίλτρανσης του νερού χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
1. Μηχανική
2. Βιολογική
3. Χημική
Για όλα τα παραπάνω στάδια φίλτρανσης, υπάρχει μία πληθώρα υλικών. Παρακάτω αναφέρονται ενδεικτικά τα πιο συνηθισμένα.
Μηχανική Φίλτρανση
Αυτό είναι και το πρώτο στάδιο όπου συγκρατούνται τα μεγάλα αιωρούμενα σωματίδια, καθαρίζοντας έτσι το νερό πριν περάσει στα επόμενα στάδια
Βασικά Υλικά Μηχανικής Φίλτρανσης
1. Ενυδρειακό βαμβάκι
Πωλείται είτε σε μεγάλα κομμάτια, είτε σε pads κατάλληλα για διάφορα μεγέθη και σχήματα φίλτρων. Το ενυδρειακό βαμβάκι βρίσκεται πάντα σαν πρώτο στρώμα της μηχανικής φίλτρανσης. Μαζεύει όλη την χοντρή βρωμιά από το νερό και για τον λόγο αυτό πρέπει να καθαρίζεται συχνά.
2. Μπλε Σφουγγάρι
Χρησιμοποιείται και σαν βιολογικό υλικό αφού προσφέρει μεγάλη επιφάνεια αποίκησης βακτηριδίων. Το βρίσκουμε σε διαφορετικές πυκνότητες που μετρούνται σε PPI (pores per inch - πόροι ανά ίντσα). Στα ενυδρεία χρησιμοποιούμε κυρίως τρεις πυκνότητες, αυτές των 10,20 & 30 PPI και αν χρησιμοποιήσουμε σφουγγάρια με διαφορετικές πυκνότητες πρέπει να τα τοποθετήσουμε από το αραιό προς το πιο πυκνό. Η ιδιότητα του να λειτουργεί και σαν βιολογικό φίλτρο το κάνει κατάλληλο για χρήση σε εσωτερικά φίλτρα όπου δεν υπάρχει χώρος για πολλά υλικά.
3. Κεραμικό Μακαρόνι
Μοιάζει πολύ με το μακαρόνι τύπου sipοrax που χρησιμοποιείται για βιoλογικό φιλτράρισμα αλλά έχει μικρότερη επιφάνεια ανά λίτρο και είναι οικονομικότερο.
Τέτοιο υλικό είναι και το Efimech της EHEIM.
Βιολογική Φίλτρανση
Είναι το δεύτερο στάδιο όπου τα υλικά που τοποθετούνται χαρακτηρίζονται από την μεγάλη επιφάνεια που προσφέρουν για την αποίκηση των βακτηριδίων νιτροποίησης.
1. Βιολογικό Μακαρόνι
Είναι κύλινδροι κατασκευασμένοι από τρίμματα γυαλιού, παρόμοιοι με αυτούς που προορίζονται για μηχανική φίλτρανση, με την διαφορά ότι λόγω της "άγριας" επιφάνειας τους έχουν μεγαλύτερο χώρο για την ανάπτυξη των βακτηρίων. Το πιο γνωστό υλικό είναι το Siporax της SERA.
2. Τύπου Ελαφρόπετρας
Στην ουσία πρόκειται για ελαφρόπετρα ή υλικά παρόμοια με αυτήν. Έχουν πολύ μεγάλη επιφάνεια αποίκησης βακτηριδίων. Η κάθε εταιρεία έχει το δικό της αντίστοιχο υλικό. Τα πιο γνωστά προϊόντα είναι το Matrix της SEACHEM, το Ehfisubstrat της EHEIM, το Graovit της TUNZE κ.ά. Αλλά και η χρήση απλής ελαφρόπετρας, την οποία πρέπει να πλύνουμε σχολαστικά (όχι βράσιμο!) έχει πολύ καλά αποτελέσματα. Μάλιστα κάποιοι ισχυρίζονται οτι κάνει ακριβώς την ίδια δουλειά. Το χαλίκι λάβας επίσης δίνει καλή επιφάνεια ανά λίτρο όχι όμως στα επίπεδα των παραπάνω υλικών. Η λάβα χρησιμοποιείται κυρίως σε φίλτρα λιμνών.
Κοινή Ελαφρόπετρα
3. Βιόμπαλλες
Είναι πλαστικές μπάλες, σε διάφορες διαστάσεις, κατασκευασμένες έτσι ώστε το νερό να διέρχεται από μέσα τους. Ενδείκνυνται κυρίως για sump ή για φίλτρα λίμνης λόγω του χαμηλού τους κόστους. Η επιφάνεια αποίκησης δεν είναι τόσο μεγάλη όσο τα παραπάνω υλικά και είναι αποτελεσματικές όταν χρησιμοποιούνται σε μεγάλες ποσότητες.
Χημική Φίλτρανση
Το τελευταίο στάδιο στο φίλτρο μας το οποίο είναι προαιρετικό. Χημική φίλτρανση κάνουμε μόνο για ορισμένους λόγους όπως π.χ. για να καθαρίσουμε το νερό από τα φάρμακα μετά από μία θεραπεία που κάναμε.
Υπάρχουν πολλά και διάφορα υλικά χημικής φίλτρανσης με τα οποία μπορούμε να απομακρύνουμε αμμωνία, νιτρικά, φώσφορο ή για να μεταβάλλουμε τις σκληρότητες του νερού μας.
Ενδεικτικά, κάποια από τα βασικότερα υλικά είναι:
Ενεργός άνθρακας - Η καλύτερη μέθοδος καθαρισμού του νερού από μικροσωματίδια. Τοποθετείται μετά από μία θεραπεία ή μετά το στήσιμο του ενυδρείου όπου το νερό είναι θολό. Χρησιμοποιείται επίσης πριν από κάποα φωτογράφιση του ενυδρείου αφού κάνει το νερό κρυστάλλινο. Δεν υπάρχει λόγος να έχουμε μόνιμα ενεργό άνθρακα στο φίλτρο μας. Ειδικά σε φυτεμένα ενυδρεία όπου γίνεται χρήση λιπασμάτων, ο ενεργός άνθρακας έχει την ιδιότητα να απομακρύνει τα λιπάσματα αυτά.
Αντιφώσφορο - Σε περίπτωση που τα φωσφορικά άλατα έχουν ανέβει επικίνδυνα.
Τύρφη - Ρίχνει την σκληρότητα του νερό ώστε να μπορούμε να ρίξουμε το Ph ευκολότερα. Χρωματίζει το νερό και δημιουργεί black water.
Ζεόλιθος - Υλικό για την απομάκρυνση της αμμωνίας. Απορροφά την αμμωνία έχει όμως κάποιο όριο. Δεν είναι μία μόνιμη λύση. Η αμμωνία στο ενυδρείο πρέπει να διασπάται από τα βακτήρια νιτροποίησης που αναπτύσσονται στα υλικά βιολογικής φίλτρανσης.
……………………………………………………………
ΕΙΔΗ ΦΙΛΤΡΩΝ
Τα διάφορα είδη φίλτρων που χρησιμοποιούμε είναι τα παρακάτω:
1. Αερόφιλτρα ή φίλτρα σπόγγου
2. Εσωτερικά φίλτρα
3. Εξωτερικά φίλτρα
4. Sump
5. Φίλτρο Βυθού
Αερόφιλτρα ή φίλτρα σπόγγου
Το υλικό φίλτρανσης είναι συνήθως ένα σφουγγάρι. Συνδέεται με αεραντλία και η ροή του αέρα που παρέχεται είναι που ωθεί το νερό να περάσει μέσα από το σφουγγάρι.
Ιδανικό για χρήση σε γεννήστρες επειδή, λόγω της χαμηλής ροής του, δεν υπάρχει κίνδυνος για τους γόννους. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε μικρά ενυδρεία με μικρή ιχθυοφόρτιση όπως ένα ενυδρείο για μονομάχο.
Μία πολύ καλή και ανέξοδη κατασκευή θα βρείτε εδώ: Κατασκευή αερόφιλτρου που καλύπτει ενυδρεία έως 40 λίτρων
Εσωτερικά Φίλτρα
Τοποθετούνται εντός του ενυδρείου και συνιστώνται για μικρά ενυδρεία. Ο χώρος στον κάδο των υλικών είναι περιορισμένος. Σαν υλικό φιλτραρίσματος χρησιμοποιείται συνήθως μπλε σφουγγάρι. Κάποια εσωτερικά φίλτρα με μεγαλύτερη χωρητικότητα μας δίνουν την δυνατότητα να προσθέσουμε κι άλλα υλικά (π.χ. μακαρόνι).
Ένα άλλο είδος με πολύ καλή αξιοπιστία και πολύ οικονομικό είναι το Φίλτρο Αμβούργου
Εξωτερικά Φίλτρα
Τα φίλτρα αυτά τοποθετούνται εξωτερικά και κάτω από το ενυδρείο. Το νερό εισέρχεται σ’ αυτά με την βοήθεια της βαρύτητας (γι αυτό και πρέπει να τοποθετούνται χαμηλότερα από το ενυδρείο). Το νερό, με την βοήθεια μιας αντλίας και αφού έχει περάσει τα στάδια φιλτραρίσματος, επιστρέφει στο ενυδρείο.
Τα πλεονεκτήματα τους είναι ο μεγάλος χώρος υλικών και το ότι δεν καλύπτει χώρο μέσα στο ενυδρείο.
Ένα είδος εξωτερικού φίλτρου είναι το φίλτρο πλάτης. Κρέμεται εξωτερικά, στην πλάτη του ενυδρείου.
Το Sump
To sump ουσιαστικά είναι ένα ξεχωριστό ενυδρείο κάτω από το κυρίως ενυδρείο μας το οποίο παίζει τον ρόλο του φίλτρου μας.
Αποτελείται από διαμερίσματα στα οποία μπαίνουν τα υλικά της φίλτρανσης μας.
Έτσι ενα sump μπορεί να φιλοξενήσει υλικα για μηχανικό, βιολογικό αλλά και για χημικό φιλτράρισμα. Επίσης στο sump μπορούμε να τοποθετήσουμε: Θερμαντικά σώματα, ph meters - controllers, CO2 reactors, UV ,skimmer κ.λ.π.
Περισσότερα εδώ: Φίλτρο Sump
Το Φίλτρο Βυθού
Ξεπερασμένη μέθοδος φίλτρανσης κατά την οποία με ένα σύστημα σωληνώσεων που βρίσκονται στον πάτο του ενυδρείου και με την βοήθεια μίας αεραντλίας διοχετεύουμε το νερό ώστε να περάσει μέσα από το υπόστρωμα. Στην ουσία, το υλικό φίλτρανσης που χρησιμοποιούμε είναι το ίδιο το υπόστρωμμα, όπου πάνω του αναπτύσσονται τα ωφέλιμα βακτήρια.
Παρόλο που πριν από 1-2 δεκαετίες περίπου το φίλτρο βυθού ήταν σε ευρεία χρήση από τους χομπίστες, μία σειρά από μειονεκτήματα οδήγησαν στην εγκατάλειψη αυτής της μεθόδου φίλτρανσης.
Απαιτούνταν συχνός καθαρισμός του υποστρώματος με σκούπα βυθού ώστε η συσωρευμένη βρωμιά να μην μειώνει την ροή του νερού. Όλη αυτή η ανατάραξη οδηγούσε στην ανατροπή της ισορροπίας της βιολογίας του βυθού.
Ήταν απαγορευτική η χρήση άμμου ή οποιουδήποτε άλλου λεπτόκοκκου υποστρώματος και κατά συνέπεια το φύτεμα φυτών.
Η βιολογία που αναπτύσσεται είναι και ανεπαρκής αλλά και επιλεκτική. Για παράδειγμα, λόγω υπερβολικής οξυγόνωσης και μεγάλης ροής, δεν αναπτύσσονται καθόλου τα αερόβια βακτήρια. Επίσης, τα υλικά φιλτραρίσματος που χρησιμοποιούμε σε άλλες κατηγορίες φίλτρων, κάνουν τόσο μηχανική φίλτρανση αλλά παρέχουν και μεγαλύτερη επιφάνεια αποίκησης μικροβίων (λόγω της μορφολογίας τους) σε σχέση με το υπόστρωμα μας.
Έχει παρατηρηθεί, ότι μετά από κάποια χρόνια χρήσης, παρουσία έκλυσης μεθανίου λόγω δημιουργίας αναερόβιων περιοχών, με συνέπεια πιθανή δηλητηρίαση των ψαριών και διατάραξη των ισορροπιών των συνθηκών του ενυδρείου.
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ
Η βασική σειρά τοποθέτησης των υλικών (από την είσοδο προς την έξοδο του φίλτρου) είναι η εξής:
Μηχανική
Χημική
Βιολογική
Χημική
Μηχανική
Αναλυτικότερα μία ενδεικτική τοποθέτηση υλικών σε ένα εξωτερικό φίλτρο είναι η παρακάτω:
Ενυδρειακό Βαμβάκι
Μπλέ Σφουγγάρι
Χημική φίλτρανση με Ενεργός Άνθρακας ή Αντιφώσφορο (όταν απαιτούνται)
Κεραμεικό Μακαρόνι
Τύπου ελαφρόπετρας (Matrix, Substrat κ.λ.π.)
Χημική Φίλτρανση με τύρφη (όταν απαιτείται)
Ενυδρειακό βαμβάκι
Παρακάτω βλέπετε κάποιες προτεινόμενες διατάξεις υλικών:
Βασικά Υλικά Χρήση Ενεργού Άνθρακα Χρήση Τύρφης
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΦΙΛΤΡΩΝ (a.k.a. Τα υλικά του φτωχού)
Αρκετά χρόνια πίσω, όταν πρωτοξεκίνησε το χόμπυ, δεν υπήρχε η πληθώρα και η εξειδίκευση υλικών που υπάρχει σήμερα (εδώ που τα λέμε κανά δυό αιώνες πριν δεν χρησιμοποιούσαν και φίλτρα!). Ειδικά στην Ελλάδα, δεν υπήρχε και η πρόσβαση στα υλικά αυτά που χρηιμοποιούσαν στο εξωτερικό. Για τους παραπάνω λόγους γινόταν η χρήση κάποιων εναλλακτικών υλικών σαν μέσα φιλτραρίσματος του νερού. Αν και στην πλειοψηφία τους τα υλικά αυτά δεν έχουν την αποτελεσματικότητα των ενυδρειακών υλικών, αποτελούν μία οικονομική λύση. Κάποια από αυτά τα υλικά είναι:
Σφουγγαράκια για κατσαρόλες
Ούπα
Μπικουτί
